I.Giới thiệu Web
WWW hay Web là một dịch vụ thông tin; một phần của Internet,
bao gồm nhiều máy chủ Web server trên khắp thế giới. Các Web server này chứa thông tin mà người dùng
bất cứ nơi đâu cũng có thể truy cập được. WWW dựa trên một kỹ thuật biểu diễn
thông tin có tên gọi là siêu văn bản (Hypertext) . Nội dung thông tin không còn
bị bó hẹp trong một trang văn bản mà nó còn được mở rộng bằng cách tham khảo,
liên kết tới nhiều tài liệu khác (siêu văn bản, hình ảnh, âm thanh, hoạt họa
... ) chứa các thông tin bổ sung. Ngôn ngữ để xây dựng các trang siêu văn bản
là HTML (ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản). Hiện nay nhờ các công nghệ mới mà WWW
đã trở thành môi trường tương tác mạnh mẽ nhất, uy lực nhất trên thế giới.
Web là một văn phòng ảo của doanh nghiệp
trên mạng Internet. Web bao gồm toàn bộ thông tin, dữ liệu, hình ảnh về các sản
phẩm, dịch vụ và hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp muốn truyền đạt
tới người truy cập Internet. Với vai trò quan trọng như vậy, có thể coi Web
chính là bộ mặt của Công ty, là nơi để đón tiếp và giao dịch với các khách hàng
trên mạng. Website không chỉ đơn thuần là nơi cung cấp thông tin cho người xem,
cho các khách hàng và đối tác kinh doanh của doanh nghiệp, nó còn phải phản ánh
được những nét đặc trưng của doanh nghiệp, đảm bảo tính thẩm mỹ cao, tiện lợi,
dễ sử dụng và đặc biệt phải có sức lôi cuốn người sử dụng để thuyết phục họ trở
thành khách hàng của doanh nghiệp.
Ø Tạo trang Web
Trang Web được hiểu là văn bản theo qui cách của ngôn ngữ
HTML cùng với các thành phần đi kèm (hình ảnh, âm thanh ...). Để tạo được trang
Web ta có thể sử dụng những công cụ (chương trình) thô sơ nhất (Ví dụ: Notepad
của Windows) hoặc những công cụ cao cấp dành riêng cho việc tạo Web (Ví dụ:
Dreamweaver, FrontPage ...)
Ø Xuất bản Web
Xuất bản ở
đây tức là đưa trang Web của mình lên mạng để những người quan tâm cùng xem.
Nhưng trước khi tiến hành xuất bản, đòi hỏi phải có một vùng trên Web server
nào đó (dịch vụ thuê không gian lưu trữ trên Server gọi là Hosting). Nếu ta có
Domain. Khác với xuất bản sách báo thông thường, với xuất bản Web ta có thể tùy
ý viêc cập nhật tài liệu bất cứ lúc nào.
Thực chất
của việc xuất bản trang Web là ta đưa các tài liệu của mình lên Web server.
Công việc này có thể thực hiện bằng các phần mềm sử dụng giao thức truyền tệp
(FTP) (Ví dụ CuteFTP) hoặc thông qua trình duyệt hoặc thông qua trình duyệt
hoặc tiến hành trực tiếp sau khi tạo trang Web bằng các trình soạn thảo trang
Web cao cấp (Ví dụ: Dreamweaver, FrontPage...)
Ø Web server & Browser
Web server
cũng chỉ là một máy tính được nối vào Internet. Nhưng nó được kết nối liên tục
24/24 giờ và chạy các phần mềm đáp ứng đủ các nhu cầu truy cập Web từ phía
người sử dụng (Client). Nó thường có cấu hình mạnh, hệ điều hành chuyên dụng,
tốc độ đường truyền cao để có thể đáp ứng đồng thời nhiều yêu cầu từ nhiều
Client.
Browser là
trình duyệt được sử dụng bởi người dùng trên máy Client. Nhiệm vụ của nó là
tương tác với người dùng rồi từ đó liên lạc với Web server, đáp ứng các yêu cầu
của người dùng. Các trình duyệt phổ biến hiện nay có thể kể đến như: IE
(Internet Explorer), Netscape, Opera ...
3.
Web tĩnh và Web động
Ø
Web tĩnh
ü Trang web tĩnh thường được xây dựng
bằng các ngôn ngữ HTML, DHTML,…
ü Trang web tĩnh thường được dùng để
thiết kế các trang web có nội dung ít cần thay đổi và cập nhật.
ü Website tĩnh là website chỉ bao gồm
các trang web tĩnh và không có cơ sở dữ liệu đi kèm.
ü Website tĩnh thích hợp với cá nhân,
tổ chức, doanh nghiệp vừa và nhỏ mới làm quen với môi trường Internet.
Trang
HTML tĩnh
Trang web tĩnh và website tĩnh có các ưu và nhược điểm cơ bản dưới đây.
Ưu
điểm cơ bản:
§
Thiết kế đồ hoạ đẹp: Trang Web tĩnh thường được
trình bày ấn tượng và cuốn hút hơn trang web động về phần mỹ thuật đồ hoạ vì
chúng ta có thể hoàn toàn tự do trình bày các ý tưởng về đồ hoạ và mỹ thuật
trên toàn diện tích từng trang web tĩnh.
§
Tốc độ truy cập nhanh: Tốc độ truy cập của người
dùng vào các trang web tĩnh nhanh hơn các trang web động vì không mất thời gian
trong việc truy vấn cơ sở dữ liệu như các trang web động.
§
Thân thiện hơn với các máy tìm kiếm (search
engine) : Bởi vì địa chỉ URL của các .html, .htm,… trong trang web tĩnh không
chứa dấu chấm hỏi (?) như trong web động.
§
Chi phí đầu tư thấp: Chi phí xây dựng website
tĩnh thấp hơn nhiều so với website động vì không phải xây dựng các cơ sở dữ
liệu, lập trình phần mềm cho website và chi phí cho việc thuê chỗ cho cơ sở dữ
liệu, chi phí yêu cầu hệ điều hành tương thích (nếu có).
Nhược
điểm cơ bản:
§
Khó khăn trong việc thay đổi và cập nhật thông
tin: Muốn thay đổi và cập nhật nội dung thông tin của trang website tĩnh Bạn
cần phải biết về ngôn ngữ html, sử dụng được các chương trình thiết kế đồ hoạ
và thiết kế web cũng như các chương trình cập nhật file lên server.
§
Thông tin không có tính linh hoạt, không thân
thiện với người dùng: Do nội dung trên trang web tĩnh được thiết kế cố định nên
khi nhu cầu về thông tin của người truy cập tăng cao thì thông tin trên website
tĩnh sẽ không đáp ứng được.
§
Khó tích hợp, nâng cấp, mở rộng: Khi muốn mở
rộng, nâng cấp một website tĩnh hầu như là phải làm mới lại website.
Ø
Web động
ü
Web động là thuật ngữ được dùng để chỉ những
website có cơ sở dữ liệu và được hỗ trợ bởi các phần mềm phát triển web.
ü
Với web động, thông tin hiển thị được gọi ra từ
một cơ sở dữ liệu khi người dùng truy vấn tới một trang web. Trang web được gửi
tới trình duyệt gồm những câu chữ, hình ảnh, âm thanh hay những dữ liệu số hoặc
ở dạng bảng hoặc ở nhiều hình thức khác nữa.
Chẳng
hạn ứng dụng cơ sở của bạn có chức năng như một công cụ thương mại điện tử (một
cửa hàng trực tuyến) trưng bày catalogue sản phẩm trên website hay theo dõi kho
hàng, khi một mặt hàng được giao, ngay lập tức những trang có liên quan đến sản
phẩm đó phản ánh sự thay đổi này. Những website cơ sở dữ liệu còn có thể thực
hiện những chức năng truyền và xử lý thông tin giữa doanh nghiệp – doanh
nghiệp.
Trang web động (Dynamic)
ü
Web động thường được phát triển bằng các ngôn
ngữ lập trình tiên tiến như PHP, ASP, ASP.NET, Java, CGI, Perl, và sử dụng các
cơ sở dữ liệu quan hệ mạnh như Access, My SQL, MS SQL, Oracle, DB2.
ü
Thông tin trên web động luôn luôn mới vì nó dễ
dàng được bạn thường xuyên cập nhật thông qua việc Bạn sử dụng các công cụ cập
nhật của các phần mềm quản trị web . Thông tin luôn được cập nhật trong một cơ
sở dữ liệu và người dùng Internet có thể xem những chỉnh sửa đó ngay lập tức.
Vì vậy website được hỗ trợ bởi cơ sở dữ liệu là phương tiện trao đổi thông tin
nhanh nhất với người dùng Internet. Điều dễ nhận thấy là những website thường
xuyên được cập nhật sẽ thu hút nhiều khách hàng tới thăm hơn những web site ít
có sự thay đổi về thông tin.
ü
Web động có tính tương tác với người sử dụng
cao. Với web động, Bạn hoàn toàn có thể dễ dàng quản trị nội dung và điều hành
website của mình thông qua các phần mềm hỗ trợ mà không nhất thiết Bạn cần phải
có kiến thức nhất định về ngôn ngữ html, lập trình web.
ü
Bạn cũng có thể nhìn nhận vấn đề theo khía cạnh
khác: chẳng hạn bạn đã có sẵn những cơ sở dữ liệu như cơ sở dữ liệu sản phẩm,
nhân sự, khách hàng hay bất kỳ cơ sở dữ liệu nào đó mà bạn muốn đưa them giao
diện web vào để người dùng nội bộ hay người dùng Internet đều có thể sử dụng chương
trình chỉ với trình duyệt web của mình.
ü
Tất cả các website Thương mại điện tử, các mạng
thương mại, các mạng thông tin lớn, các website của các tổ chức, doanh nghiệp
hoạt động chuyên nghiệp trên Net đều sử dụng.
II. Giới thiệu về lập trình Web
Ngày nay, hầu như mọi hoạt động trong cuộc sống thực đều được
thể hiện thêm trên “không gian ảo” nên nghề thiết kế, lập trình web rất quan
trọng và cần thiết …
Lập trình Web là việc lập trình sự tương
tác giữa Client và Server và các hoạt động trên Server nhằm tạo ra các dịch vụ
tốt hơn, đa dạng hơn cho người sử dụng.
Đầu tiên là yêu cầu của người sử dụng được
Browser gửi đến Web server. Tại Web server một chương trình thích hợp (do
Browser yêu cầu) sẽ được chạy để tạo ra một trang Web kết quả (đáp ứng cho yêu
cầu của người sử dụng). Trang Web kết quả đó sẽ được Web server chuyển trả lại
cho Browser. Browser nhận được trang kết quả và hiển thị cho người sử dụng. Lập
trình Browser ở đây chính là lập trình cho chương trình được Web server gọi ra
thực hiện.
Thiết kế Web site là quá trình sử dụng
công cụ, chương trình thiết kế nhằm tạo ra trang web. Trang web có thể đơn giản
chỉ là một file text văn bản, hay hình ảnh, video, các ứng dụng chạy trực tuyến
java... Các web site hiện tại thông thường được viết bằng ngôn ngữ đánh dấu
siêu văn bản HTML. Thiết kế web hiểu theo diện rộng bao gồm cả quá trình viết
các mã nguồn chương trình cho các ngôn ngữ tạo web như ASP, PHP, CGI, Python,
Java...
Mục đích của Web
site cần thiết kế
Bước
đầu tiên trong công đoạn thiết kế một Web site là chúng ta đã có những quyết
định chắc chắn về việc chúng ta sẽ "xuất bản" cái gì với Web site của
mình, chúng ta nên: Xác định đối tượng độc giả của web site. Web site có mục
đích rõ ràng. Thiết lập các chủ đề chính của web site. Thiết kế các khối thông
tin chủ yếu mà web site sẽ cung cấp. Xác định mục tiêu cơ bản của web site Xác
định độc giả Các trang web (homepage) cho các chương trình duyệt web cũng nên
tương tự như các bìa tạp chí. Mục tiêu là tính toàn thể với hình ảnh bắt mắt,
chủ đề nội dung gây chú ý. Tất cả các liên kết trên trang chủ này nên chỉ tiếp
đến các trang bên trong web site. Chúng ta cũng phải tạo được thông báo ngắn
gọn, súc tích cái có trong web site có thể được độc giả quan tâm.
Thiết kế giao diện
Các
độc giả của web không chỉ xem thông tin, họ tương tác với nó theo cách thức mới
không như các tiền lệ trong việc thiết kế tài liệu giấy. Giao diện người dùng
đồ hoạ (GUI) của hệ thống, cộng thêm các tương tác ẩn dụ, hình ảnh và các quan
niệm được sử dụng để chuyển tải mọi tính năng, thông tin lên màn hình, và trải
qua thời gian các đặc thù trực quan của các thành phần giao diện đồ hoạ và sự
tương tác chức năng hoá đã tạo nên nét đặc trưng "nhìn thấy và cảm
nhận" của các trang web cùng các mối liên kết hypertext. Thiết kế đồ hoạ
và các hình ảnh "ký hiệu" trực giác không chỉ để làm đẹp trang web -
đồ hoạ trở thành một phần được tích hợp của kinh nghiệm của độc giả đối với web
site của chúng ta. Trang Web đối lập với thiết kế tài liệu thông thường Đại đa số
nhận thức hiện tại của chúng ta về thông tin có cấu trúc bắt nguồn từ việc tổ
chức các quyển sách, tạp chí xuất bản định kỳ đã được in và công tác chỉ số hoá
thư viện, các hệ thống phân loại được phát triển quanh các ấn bản đó. "Các
tiêu chuẩn về hình thức" của các cuốn sách trong thế giới nói tiếng Anh đã
được thiết lập cũng như công nhận rộng rãi; các hướng dẫn chi tiết cho việc tạo
một cuốn sách có thể tìm đọc trong các quyển như The Chicago Manual of Style.
Mọi đặc điểm cho một cuốn sách, từ mục lục đến chú thích, chỉ số đã được rút ra
qua hàng thế kỷ, và người đọc trước kia cũng đã phải đối diện với các vấn đề tổ
chức hệt như người đọc bây giờ của các tài liệu đa phương tiện (hypermedia).
Các tài liệu trong in ấn
Mặc
dù các tài liệu đa phương tiện trên mạng đưa ra các thách thức mới cho những
nhà thiết kế thông tin, đại đa số hướng dẫn chúng ta cần đến để thiết kế, tạo
lập, lắp ráp, hiệu chỉnh và tổ chức một media phong phú, đa dạng về căn bản
không khác so với thực tế trong công việc của nhà xuất bản. Đa số trang web có
thể được tạo ra phù hợp với các qui ước cho hình thức biên tập và tổ chức văn
bản của The Chicago Manual of Style. Nhiều điều chúng ta cần biết về phương
pháp tạo các tài liệu rõ ràng, bao quát, nhất quán có thể đọc trong các hướng dẫn
như Xerox Publishing Standards: A Manual of style and Design. Hãy làm cho các trang web độc
đáo Các trang World Wide Web khác sách và các tài liệu khác ở
một nét cơ bản: các mối liên kết siêu văn bản cho phép người đọc truy nhập đến
một trang web đơn lẻ không cần đến lời nói đầu hay tựa đề. Điều này thường có
nghĩa là các đầu trang, chân trang của trang web sẽ phức tạp, nhiều thông tin
hơn các trang in trên giấy. Có thể là vô lý, buồn cười khi lặp lại các thông
tin bản quyền, tác giả, thời gian xuất bản ở tất cả các trang sách, nhưng một
trang web riêng lẻ thường cần đến những thông tin này vì các trang đơn lẻ có
thể chỉ là một phần nhỏ của cả web site chúng ta có mà độc giả đó có thể nhìn
thấy. Vấn đề tạo các trang web độc đáo không chỉ có đối với các trang web. Các
báo chuyên đề, tạp chí, đa số các báo ngày đều lặp lại thời gian phát hành, số
bản tại phần đầu hay cuối từng trang vì họ biết độc giả của họ thường cắt các
bài báo, hoặc photocopy các trang từ tạp chí và cần thông tin trích dẫn để theo
dõi nguồn gốc nguyên bản của các bài.
Thiết kế giao
diện cơ bản
Thiết kế hướng tới người sử dụng Giao diện đồ hoạ cho người sử dụng
(GUI) được thiết kế nhằm cho người dùng điều khiển trực tiếp máy tính của họ.
Ngày nay, người sử dụng yêu cầu một mức độ hoàn hảo của mọi thiết kế giao diện
đồ hoạ, kể cả các trang web. Mục đích là cung cấp mọi cần thiết cho tất cả độc
giả quan trọng của chúng ta, mô phỏng công nghệ web cho mọi mong chờ của họ, và
không bao giờ đòi hỏi người đọc chỉ đơn giản là làm theo một giao diện mà đặt
những cản trở không cần thiết lên con đường của họ.
Các giúp đỡ định hướng rõ ràng Với thực tại
của công nghệ web, đa số độc giả tương tác với các trang web bằng cách thực
hiện các liên kết giữa các tài liệu. Vấn đề chủ yếu của giao diện trong các web
site là độc giả không ý thức được họ đang ở đâu trong tổ chức thông tin. Các
biểu tượng nhất quán, dễ hiểu, các lược đồ đồ hoạ đồng nhất và bản khái quát
(đồ hoạ hay văn bản), màn hình tổng hợp có thể cho độc giả sự tin tưởng là họ
có thể tìm thấy cái họ tìm mà không lãng phí thời gian. Độc giả phải luôn có
khả năng quay trở lại trang chủ và các điểm chủ chốt trên web site của chúng
ta. Các liên kết cơ bản này nên có trên mọi trang web của chúng ta, nó thường
là các nút ấn đồ hoạ với hai mục đích: tạo các mối liên kết cơ bản và giúp tạo
một biểu tượng đồ hoạ thông báo cho độc giả biết họ vẫn còn đang ở trong web
site của chúng ta. Ví dụ, trên web site của Netscape, thanh biểu tượng sau đây
có tại cuối mỗi trang web:
Liên kết cố định và
tương đối Không như các phím Back hay Forward trong các trình duyệt như
Netscape và MS Internet Eplorer, Mosaic, chỉ có chức năng tương đối đến các
trang mà độc giả vừa rời khỏi, phím Trang tiếp và Trang trước trong các trang
web là các liên kết cố định do chúng ta tạo nên chỉ đến một văn bản nhất định.
Bắng cách tạo các phím lật trang, phím chỉ đến mục lục, chúng ta đã cung cấp
cho độc giả phương tiện hiểu cách thức chúng ta tổ chức thông tin trên web
site, ngay cả khi họ đến không phải từ trang chủ, hoặc từ mục lục nội dụng.
Phím ấn không cho phép độc giả đọc tin theo thứ tự họ chọn, nhưng cho phép họ
đọc các trang liên tiếp như ta trình bày.
Các thành phần
của web site
Các
web site có thể vô cùng đa dạng về kiểu cách, nội dung, cách tổ chức, và mục
đích, nhưng tất cả các web site đều được thiết kế để thực hiện chức năng của
chúng là các nguồn tài nguyên cùng chia sẻ những đặc điểm cơ bản.
Trang chủ
(Home Page)
Tất
cả các web site đều được thiết lập quanh “home page” giữ nhiệm vụ như một điểm
xuất phát đến các trang web phức tạp khác trong web site. Trong hệ thống phân
cấp, trang chủ chiếm vị trí trên đỉnh của sơ đồ. URL WWW của trang chủ cũng là
địa chỉ web mà chúng ta sử dụng để hướng dẫn độc giả đến với web site của chúng
ta, và trong những năm tới địa chỉ của trang chủ quan trọng cũng như địa chỉ
nhà riêng hay địa chỉ của một doanh nghiệp. Đầu trang chủ sẽ là cái đầu tiên
độc giả nhìn thấy khi truy nhập đến web site của chúng ta, do đó trang chủ được
thiết kế thích hợp là điều kiện cơ bản để web site thành công. Chiến lược thiết
kế trang chủ rất biến hoá, dựa trên chức năng và yêu cầu của các độc giả đặc
trưng của web site, mục đích của web site và cũng phụ thuộc vào tính chất, sự
phức tạp của toàn bộ web site.
Menu đồ hoạ hay
văn bản
Quyết
định cách bố trí cơ bản nhất cho trang chủ liên quan đến việc sử dụng đồ hoạ
như thế nào trên trang web. Đa số các trang chủ của các doanh nghiệp, viện hay
trường hiển thị ít nhất một thanh ảnh nhỏ (banner) trên đầu trang, và trên các
trang thương mại, xu hướng lại là ảnh đồ hoạ toàn trang, phức tạp, được xây
dựng từ các menu thay đổi liên tục tạo nên cảm giác như các trang multimedia
của CD-ROM. Trang web nhiều ảnh đồ hoạ có thể có hiệu quả để gây sự chú ý của
độc giả, nhưng lại tốn thời gian nạp xuống, đặc biệt khi độc giả kết nối với Internet
qua modem hay mạng trục tốc độ thấp. Ngay cả khi độc giả truy nhập web site với
tốc độ Ethernet (10 Mbps), các menu đồ hoạ cũng chậm hơn danh sách các liên kết
trên cơ sở text đến 10 lần. Ai là độc giả của trang chủ? Việc phân cách giữa
các trang chủ trang trí đồ hoạ hấp dẫn, nạp xuống chậm với các trang text không
chút thơ mộng, nhưng lại nạp nhanh đã phản ánh sự cần thiết phân biệt sự khác
biệt đối tượng độc giả cùng nhu cầu của họ. Mục đích của đa số web site là
chuyền tải thông tin nội tại (cho sinh viên, nhân viên và các khách hàng) và
giao thiệp với các khách hàng quan trọng, nhưng một maket được thiết kế cẩn
thận không chỉ mở rộng khả năng của một màn hình văn phòng. Bằng cách giữ ảnh
đồ hoạ vừa phải về kích thước, trang web được nạp xuống không chậm lắm mà vẫn
có menu đồ hoạ.
Hãy like nếu bài viết có ích →
Kết bạn với gisgpsrs trên Facebook
để nhận bài viết mới nóng hổi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét