3.
Ảnh hưởng của hiện tượng triều cực Trái đất
Việc
tính đến ảnh hưởng của biến dạng xoay do chuyển động cực đến toạ độ điểm GPS được
đề xuất trong [50]. Sự thay đổi thế do sự chuyển động của cực Trái đất có dạng
[46]:
ở
đây ω - tốc độ góc quay trung bình của Trái đất; r - bán kính véc tơ địa tâm của
điểm trên mặt Trái đất; θ = 900 - φ, ở đây φ, λ - vĩ độ và kinh độ của điểm GPS; m1 và m2
- các tham số đặc trưng cho sự chuyển động của cực Trái đất.
Sự
thay đổi vị trí của điểm theo bán kính véc tơ địa tâm r (theo độ cao), theo vĩ
độ φ và kinh độ λ được xác định theo các công thức sau [46]:
ở
đây h2 và l2 là các số Love, thêm vào đó h2 =
0,0627 và l2 = 0,0836.
Cuối
cùng
ở
đây xp, yp - các tham
số định hướng của cực Trái đất có đơn
vị giây cung (arc second). Tổ chức IERS cung cấp các tham số xp,
yp trong file c04-yyyy.erp, ở đây yyyy chỉ năm xác định các tham số
mày. Cấu trúc của file này với ví dụ vào 0h00 ngày 1/1/2002 có dạng
như sau:
IERS C04 POLE
 |
CELESTIAL POLE OFFSET: NO
DATE TIME X-POLE Y-POLE UT1-UTC
GPS-UTC
YYYY MM DD HH MM (”)
(”) (s)
(s) REM
2002 1 1
0 0 -0,17697 0,29396 -0,115825 13.C04
RMS
XP RMS YP RMS
DT DE-CPO DP-CPO RMS EP
RMS PS
(”)
(”) (s) (”) (”) (”) (”)
0,00000 0,00000 0,000000 -0,00066
-0,05316 0,00000 0,00000
Các
số cải chính nêu trên được sử dụng để cải chính vị trí của trạm đo GPS do ảnh
hưởng của triều cực Trái đất.
Các
kết quả thực nghiệm trước đây trên điểm DON1 (mạng lưới GPS địa động học Lai
Châu - Điện Biên) và các điểm KUNM và WUHN (trên lãnh thổ Trung Quốc) dựa trên
kết quả đo GPS ngày 28/2/2002 [110] cho thấy các vấn đề sau.
Ảnh hưởng của hiện tượng triều cực đến vị trí các điểm không thay đổi
trong một vài ngày đo và được thể hiện ở bảng dưới đây.
Tên điểm
|
Thay đổi
theo trục
OX (mm)
|
Thay đổi
theo trục OY (mm)
|
Thay đổi
theo trục
OZ (mm)
|
Thay đổi vị
trí không gian (mm)
|
DON1
KUNM WUHN
|
1,0
0,8
0,0
|
1,5
1,8
1,8
|
-4,5
-4,9
-4,6
|
4,8
5,3
4,9
|
Do
đó việc cải chính vị trí trạm thu do ảnh hưởng của hiện tượng triều nêu trên là
bắt buộc khi giải quyết bài toán phát hiện và tìm kiếm các độ trượt chu kỳ
trong quá trình xử lý các dữ liệu đo GPS độ chính xác cao, đặc biệt khi ca đo
dài trong nhiều ngày.
4.
Ảnh hưởng của sức tải áp suất khí quyển
Dưới
sự tải áp suất khí quyển, bề mặt Quả đất có xu hướng chuyển động xuống dưới với
tốc độ 0,5 mm/mbar và dẫn đến sự thay đổi
độ cao của điểm [54]. Sự thay đổi độ cao dưới sự tải áp suất khí quyển được xác
định theo công thức [46]:
δr
= α.(p - p0),
ở
đây α là hệ số tải áp suất khí quyển; p - áp suất đo được tại điểm đo; p0
- áp suất tại trạm qui chiếu.
Trong
[50] cho công thức khác:
ở
đây p - áp suất tại điểm đo;
- áp suất trung bình
trong vùng xung quanh với bán kính 2000 km.5. Ảnh hưởng của thuỷ triều các đại dương
Dưới
tác động của thuỷ triều đại dương đã quan sát được dao động của độ lệch dây dọi
do sự nghiêng của mặt đẳng thế so với mặt vật lý của Trái đất. Sự nghiêng của mặt
đẳng thế chủ yếu do ảnh hưởng của sóng vùng hoạt động mạnh trong khu vực vĩ tuyến
từ 35016’B đến 35016’N [48]. Chu
kỳ thay đổi của sóng vùng đối với mặt trăng là 14 ngày đêm và đối với mặt trời
là 6 tháng. Sức tải thuỷ triều đại dương dẫn đến sự thay đổi sự tải của khối lượng
vật chất (mật độ vật chất) (L(φ,λ) tại thời điểm GPS có kinh độ λ và vĩ độ φ. Sự
thay đổi sự tải của khối lượng vật chất làm thay đổi vị trí của tâm vật chất của
Trái đất tương ứng với gốc của Hệ tọa độ không gian của Trái đất và điều này dẫn
đến sự thay đổi vị trí của điểm đo. Sự thay đổi này được đánh giá dựa
trên mô hình Trái đất cứng (Solid, rigid
Earth) [47]:
Hãy like nếu bài viết có ích →
Kết bạn với gisgpsrs trên Facebook
để nhận bài viết mới nóng hổi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét